Powikłania anginy paciorkowcowej
Angina ropna to ostre zapalenie gardła i migdałków, które wywołane jest zakażeniem bakteriami – paciorkowcami beta-hemolizującymi grupy A. To powszechna choroba infekcyjna, na którą w ciągu swojego życie zachoruje nawet 90% osób.
Angina paciorkowcowa najczęściej występuje u dzieci i nastolatków. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Najwięcej zachorowań obserwuje się jesienią, zimą i wczesną wiosną.
Oprócz bakterii takich jak Streptococcus pyogenes angina może mieć etiologię wirusową, a rzadziej grzybiczą. Zakażenia wirusowe częściej występują u dorosłych i mają łagodniejszy przebieg.
Jak objawia się angina?
Początek anginy paciorkowcowej jest zazwyczaj dość ostry – pojawia się gorączka (>38°C), silny ból gardła, dreszcze, nudności i wymioty. Migdałki są powiększone, zaczerwienione i rozpulchnione, z lub bez białych nalotów. Często u chorych wyczuwalne są nieboleśnie powiększone szyjne węzły chłonne.
Leczenie anginy paciorkowcowej opiera się głównie na antybiotykoterapii oraz łagodzeniu towarzyszących dolegliwości. Już po ok. 24h od przyjęcia pierwszej dawki antybiotyku chory przestaje być zakaźny. Pamiętajmy jednak, że należy przyjąć cały kurs antybiotykoterapii i nie kończyć jej przedwcześnie, ponieważ zwiększa to ryzyko wystąpienia powikłań.
W większości przypadków anginy przebiega ona bez powikłań. Najczęściej obserwuje się je u osób, które nie były leczone antybiotykami.
Powikłania anginy paciorkowcowej możemy podzielić na ropne i nieropne. Wśród ropnych powikłań wyróżnia się ropień okołomigdałkowy, który występuje najczęściej w przypadku niezastosowania antybiotykoterapii. Typowymi objawami są szczękościsk, utrudnione połykanie czy obrzęk podniebienia. W takiej sytuacji konieczne jest chirurgiczne nacięcie ropnia oraz antybiotykoterapia. Inne ropne powikłania to zapalenie ucha środkowego oraz zapalenie zatok obocznych nosa.
U podłoża nieropnych powikłań anginy paciorkowcowej leży reakcja układu odpornościowego na antygeny paciorkowcowe. Ich podobieństwo do antygenów zlokalizowanych na komórkach organizmu jest przyczyną powstawania przeciwciał atakujących struktury serca i nerek.
Gorączka reumatyczna to wielonarządowe schorzenie, które dotyczy serca, stawów, skóry oraz tkanki podskórnej. Pojawia się na około 2-3 tygodnie po przebyciu anginy paciorkowcowej i objawia się gorączką, zapaleniem serca, zapaleniem dużych stawów, zmianami skórnymi takimi jak ramień brzeżny, guzki podskórne oraz pląsawicą, czyli mimowolnymi, gwałtownymi ruchami kończyn. Chorzy na gorączkę reumatyczną bezwzględnie wymagają hospitalizacji.
Innym, równie poważnym powikłaniem jest ostre kłębuszkowe zapalenie nerek, które pojawia się nagle, po ok. 1-3 tygodniach od przebytej anginy ropnej. Główne objawy to obrzęki, podwyższone ciśnienie krwi oraz nieprawidłowości w badaniu ogólnym moczu.
Choć niektóre powikłania anginy paciorkowcowej mogą okazać się groźne dla zdrowia, to są one stosunkowo rzadkie. Najlepszym sposobem zmniejszenia ryzyka ich wystąpienia jest implementacja odpowiedniego leczenia anginy ropnej. Prawidłowo zastosowany antybiotyk chroni przed powikłaniami anginy wywołanej paciorkowcami beta-hemolizującymi.
Źródło:
Anjos, Lais Martins Moreira et al. “Streptococcal acute pharyngitis.” Revista da Sociedade Brasileira de Medicina Tropical vol. 47,4 (2014): 409-13. doi:10.1590/0037-8682-0265-2013
Espadas Maciá, David et al. “Infección por estreptococo pyogenes en la edad pediátrica: desde faringoamigdalitis aguda a infecciones invasivas” [Streptococcus pyogenes infection in paediatrics: from pharyngotonsillitis to invasive infections]. Anales de pediatria vol. 88,2 (2018): 75-81. doi:10.1016/j.anpedi.2017.02.011
Gerber, Ursina et al. “Eine «simple» Angina mit lebensbedrohlichen Folgen” [A ‘Trivial’ Angina with Serious Consequences]. Praxis vol. 109,16 (2020): 1271-1275. doi:10.1024/1661-8157/a003568 Henningham, Anna et al. “Pathogenesis of group A streptococcal infections.” Discovery medicine vol. 13,72 (2012): 329-42.
Karthikeyan, Ganesan, and Luiza Guilherme. “Acute rheumatic fever.” Lancet (London, England) vol. 392,10142 (2018): 161-174. doi:10.1016/S0140-6736(18)30999-1
Szczeklik, Andrzej, and Piotr Gajewski. Interna Szczeklika 2020. Medycyna Praktyczna, 2020.
