Powikłania nadciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze jest dominującym problemem zdrowotnym na świecie. Choruje na nie nawet 1/3 Polaków, a co gorsza, wielu z nich nie ma postawionego rozpoznania i nie poddaje się leczeniu.
Nadciśnienie tętnicze zazwyczaj przebiega bezobjawowo, przez co nawet pacjenci z już rozpoznanym nadciśnieniem nie mają wystarczającej motywacji do przestrzegania zaleceń lekarskich.
Wiele osób, które samodzielnie wykonują pomiary ciśnienia tętniczego w domu nie zna prawidłowych kryteriów rozpoznania nadciśnienia, ma nieodpowiedni, źle skalibrowany sprzęt lub stosuje złą technikę pomiaru. Dlatego ciśnienie powinno być zmierzone w gabinecie lekarskim, podczas co najmniej dwóch wizyt, w odpowiednich odstępach czasu.
Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się, jeśli średnie wartości z co najmniej dwóch pomiarów są równe lub wyższe niż 140 mmHg (ciśnienie skurczowe) i 90 mmHg (ciśnienie rozkurczowe).
Jakie są powikłania nadciśnienia tętniczego?
Ciśnienie tętnicze krwi to siła jaką płynąca krew wywiera na naczynia. W przypadku nadciśnienia siła ta jest tak duża, że stopniowo ulegają one uszkodzeniu, a to wpływa negatywnie na niemal wszystkie układy. Ściany tętnic ulegają zesztywnieniu, mięsień sercowy, aby przeciwstawić się zbyt wysokiemu ciśnieniu w aorcie, ulega pogrubieniu i przerostowi.
Zbyt wysokie ciśnienie tętnicze wpływa także negatywnie na nerki – m.in. uszkadza kłębuszki nerkowe, co prowadzi do stopniowego rozwoju ich niewydolności.
Z biegiem czasu w naczyniach krwionośnych dochodzi do rozwoju miażdżycy. Blaszki miażdżycowe zmniejszają światło naczyń oraz pogarszają ich elastyczność. Ich powstawanie w naczyniach wieńcowych, a także tętnicach szyjnych czy mózgowych grozi zawałem serca czy udarem mózgu.
Co więcej, nadciśnienie może uszkadzać naczynia krwionośne w obrębie mózgu przyspieszając rozwój demencji. Innym groźnym powikłaniem jest tzw. retinopatia nadciśnieniowa, w wyniku, której może dojść do znacznego pogorszenia wzroku.
Nadciśnienie tętnicze na ogół przez długi czas nie powoduje dolegliwości (czasem może powodować objawy trudne do powiązania z nadciśnieniem, np. ból głowy lub męczliwość). Nadciśnienie tętnicze rozwija się skrycie, dopiero po latach prowadząc do rozwoju powikłań. Uszkadzając niektóre narządy, podwyższone ciśnienie krwi zaburza ich funkcję, co przekłada się na ogólne pogorszenie stanu zdrowia oraz skrócony czas przeżycia w tej grupie chorych. Obecność powikłań ocenia się, wykonując badania dodatkowe (np. ECHO serca, USG tętnic szyjnych, badania laboratoryjne).
Najlepszym sposobem prewencji nadciśnienia tętniczego jest przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia – regularna aktywność fizyczna oraz dieta z małą ilością soli. Nie zwalnia to jednak z regularnych pomiarów ciśnienia, które pozwalają na wczesne wykrycie choroby i jej skuteczne leczenie zachowawcze czy farmakologiczne.
Źródło:
Axon, R Neal et al. “An Update on Inpatient Hypertension Management.” Current cardiology reports vol. 17,11 (2015): 94. doi:10.1007/s11886-015-0648-y
Korsager Larsen, Monica, and Vladimir V Matchkov. “Hypertension and physical exercise: The role of oxidative stress.” Medicina (Kaunas, Lithuania) vol. 52,1 (2016): 19-27. doi:10.1016/j.medici.2016.01.005
Olsen, Michael H et al. “A call to action and a lifecourse strategy to address the global burden of raised blood pressure on current and future generations: the Lancet Commission on hypertension.” Lancet (London, England) vol. 388,10060 (2016): 2665-2712. doi:10.1016/S0140-6736(16)31134-5
Robles, Nicolas R, and Juan F Macias. “Hypertension in the elderly.” Cardiovascular & hematological agents in medicinal chemistry vol. 12,3 (2015): 136-45. doi:10.2174/1871525713666150310112350
Slivnick, Jeremy, and Brent C Lampert. “Hypertension and Heart Failure.” Heart failure clinics vol. 15,4 (2019): 531-541. doi:10.1016/j.hfc.2019.06.007
Szczeklik, Andrzej, and Piotr Gajewski. Interna Szczeklika 2020. Medycyna Praktyczna, 2020.
The Lancet. “Is the concept of hypertension as a disease unhelpful?.” Lancet (London, England) vol. 394,10199 (2019): 611. doi:10.1016/S0140-6736(19)31964-6
