Ostre wirusowe zapalenie wątroby

Czynnik etiologiczny

Ostre wirusowe zapalenie wątroby to ostra martwica i zapalenie wątroby wywołane przez wirusy. Wirusy hepatotropowe (pierwotnie uszkadzające wątrobę) to HAV, HBV, HCV, HDV, HEV. W Polsce najczęściej występujące zakażenia, to te wywołane wirusami HAV, HBV i HCV.

Inne wirusy, które wywołują zapalenie wątroby to m.in. cytomegalowirus (CMV) i wirus Epsteina-Barra (EBV).

Droga zakażenia

Zakażenie wywoływane przez HAV i HEV jest nazywane ”chorobą brudnych rąk”. Zakażenie HAV może wystąpić na skutek bliskiego kontaktu z chorym lub jego kałem (nawet w ilościach niezauważalnych gołym okiem, np. podczas korzystania z toalety), drogą pokarmową – głównie po spożyciu owoców morza, przy korzystaniu z tych samych igieł, podczas kontaktów seksualnych.

Do zakażenia wirusem HBV lub HCV najczęściej dochodzi przy korzystaniu z tych samych narzędzi  – w trakcie zabiegów medycznych, ale także kosmetycznych i tatuatorskich, kiedy naruszana jest ciągłość skóry. Obecnie, ze względu na bardzo rygorystyczne standardy, do zakażenia w trakcie procedur medycznych dochodzi niezmiernie rzadko.  Do zakażenia wirusem typu B i C może dojść również na skutek kontaktów seksualnych.

Wirusy HCV, HBV i HDV mogą wywołać przewlekłe zapalenie wątroby, a typ B i C zwiększają ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego.

Objawy

U wielu chorych objawy są skąpe lub niespecyficzne – pacjenci skarżą się na przewlekłe zmęczenie, problemy z koncentracją. U wielu zakażonych żółtaczka (zażółcenie powłok skórnych i twardówek) nie występuje. Przed wystąpieniem żółtaczki mogą pojawić się objawy grypopodobne. Żółtaczce może towarzyszyć pogorszenie łaknienia i świąd skóry. Dodatkowo w badaniu palpacyjnym lekarz może stwierdzić powiększenie wątroby.

Diagnostyka

Testy laboratoryjne wykonywane w przypadku podejrzenia zakażenia wirusem hepatotropowym to oznaczanie stężenia ALT i AST, czyli enzymów wątrobowych. Należy również wykonać testy serologiczne, które wykrywają poszczególne przeciwciała i antygeny wirusowe. Potwierdzeniem aktywnego zakażenia w przypadku wirusa HCV jest wykrycie materiału genetycznego wirusa (RNA) w surowicy pacjenta.

Leczenie

Zależnie od decyzji lekarza stosuje się przeciwwirusowe leczenie farmakologiczne oraz leczenie objawowe. Zaleca się stosowanie diety i unikanie wykonywania forsujących czynności. Dozwolone posiłki w okresie leczenia to: zupy mleczne, białe pieczywo, dżemy, masło, twaróg, potrawy mączne, kisiele, galaretki, chude gotowane mięso. Pacjenta obowiązuje zakaz spożywania alkoholu.

Metody zapobiegania zakażeniu

W przypadku wirusa typu B i A metodą swoistą prewencji są szczepienia ochronne. Metody nieswoiste to przestrzeganie zasad higieny w placówkach zdrowia, gabinetach kosmetycznych, salonach tatuażu oraz unikanie ryzykownych zachowań seksualnych.

Żródło:

Juszczyk, Jacek. “Ostre Wirusowe Zapalenie Wątroby (WZW).” Medycyna Praktyczna, 2017, www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/50949,ostre-wirusowe-zapalenie-watroby-wzw.

Szczeklik, Andrzej, and Piotr Gajewski. Interna Szczeklika 2019/20: Mały Podręcznik. Medycyna Praktyczna, 2019.