Łuszczyca
Co to jest łuszczyca?
Łuszczyca to przewlekła choroba zapalna, pod postacią charakterystycznych zmian skórnych. Jej przyczyny nie są w pełni wyjaśnione, wiadomo natomiast, że choroba ma podłoże genetyczne oraz immunologiczne.
Możemy wyróżnić dwa typy łuszczycy. Typ I dziedziczony jest w sposób autosomalny dominujący, najczęściej rozpoznaje się go u osób młodych, przed 40. rokiem życia. W przypadku typu II początek choroby przypada między 50. a 70. rokiem życia. Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną i nie można się nią zarazić np. poprzez kontakt ze skórą osoby chorej.
Jak często występuje łuszczyca?
Łuszczyca występuje u około 2-4% populacji, częściej wśród Europejczyków oraz Amerykanów, rzadziej w Azji i Afryce.
Jak się objawia łuszczyca?
Wykwitem pierwotnym w łuszczycy jest czerwonobrunatna grudka, wyraźnie odgraniczona od reszty skóry, o złuszczającej się powierzchni. Wczesne zmiany mogą być niewielkich rozmiarów i występować na rozległych obszarach skóry, najczęściej po przebytej infekcji. Większe, kilkucentymetrowe zmiany, pokryte łuską określa się jako blaszki łuszczycowe. Ich typowa lokalizacja to kolana, łokcie i owłosiona skóra głowy.
Wykwitom skórnym może towarzyszyć łuszczyca paznokci, która czasem jest jedyną formą manifestacji choroby.
Charakterystyczne dla łuszczycy jest wystąpienie wykwitów w miejscu zadrapania i uszkodzenia naskórka (tzw. objaw Koebnera).
Choroba może obejmować również stawy (łuszczyca stawowa), najczęściej będą to stawy międzypaliczkowe dalsze.
Jak lekarz diagnozuje i leczy łuszczycę?
Do rozpoznania łuszczycy wystarczy stwierdzenie obecności charakterystycznych wykwitów skórnych, czasem, w wątpliwych przypadkach wykonuje się badanie histopatologiczne. Ponieważ u większości pacjentów choroba obejmuje mniej niż 10% powierzchni ciała, może być ona leczona miejscowo. W pozostałych przypadkach, należy dołączyć także leczenie ogólne.
W leczeniu miejscowym zastosowanie znajdują preparaty o działaniu keratolitycznym (złuszczającym naskórek), np. z kwasem salicylowym, mocznikiem oraz hamujące nadmierną proliferację naskórka, np. glikokortykosteroidy miejscowe.
Leczenie ogólne jest szczegółowo planowane przez dermatologa, który dobiera leki na podstawie rodzaju i zaawansowania łuszczycy, jednocześnie uwzględniając ogólny stan zdrowia pacjenta oraz choroby współtowarzyszące. W leczeniu ogólnym stosowane są leki immunosupresyjne, leki cytostatyczne, retinoidy, leki biologiczne oraz foto- i fotochemioterapia.
Czy łuszczycę można całkowicie wyleczyć?
Łuszczyca jest chorobą przewlekłą, która charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji. Jej całkowite wyleczenie nie jest możliwe, ale można skutecznie kontrolować nasilenie objawów choroby oraz zapobiegać występowaniu jej zaostrzeń. Bardzo ważnym elementem leczenia jest unikanie przeziębień, wyleczenie próchnicy i innych ognisk zapalnych, zaprzestanie palenia tytoniu, unikanie alkoholu oraz niektórych leków, redukcja stresu.
Źródło:
Armstrong, April W, and Charlotte Read. “Pathophysiology, Clinical Presentation, and Treatment of Psoriasis: A Review.” JAMA vol. 323,19 (2020): 1945-1960. doi:10.1001/jama.2020.4006
Greb, Jacqueline E et al. “Psoriasis.” Nature reviews. Disease primers vol. 2 16082. 24 Nov. 2016, doi:10.1038/nrdp.2016.82
Jabłońska, Stefania, and Sławomir Majewski. Choroby Skóry i Choroby Przenoszone Drogą Płciową. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2020.
Kamiya, Koji et al. “Risk Factors for the Development of Psoriasis.” International journal of molecular sciences vol. 20,18 4347. 5 Sep. 2019, doi:10.3390/ijms20184347
Kim, Whan B et al. “Diagnosis and management of psoriasis.” Canadian family physician Medecin de famille canadien vol. 63,4 (2017): 278-285.
Menter, Alan. “Psoriasis and psoriatic arthritis overview.” The American journal of managed care vol. 22,8 Suppl (2016): s216-24.
Rousset, Laurie, and Bruno Halioua. “Stress and psoriasis.” International journal of dermatology vol. 57,10 (2018): 1165-1172. doi:10.1111/ijd.14032
Rønholt, Kirsten, and Lars Iversen. “Old and New Biological Therapies for Psoriasis.” International journal of molecular sciences vol. 18,11 2297. 1 Nov. 2017, doi:10.3390/ijms18112297
Schleicher, Stephen M. “Psoriasis: Pathogenesis, Assessment, and Therapeutic Update.” Clinics in podiatric medicine and surgery vol. 33,3 (2016): 355-66. doi:10.1016/j.cpm.2016.02.004
Yang, H, and J Zheng. “Influence of stress on the development of psoriasis.” Clinical and experimental dermatology vol. 45,3 (2020): 284-288. doi:10.1111/ced.14105
