Choroby autoimmunologiczne
Prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy jest fundamentem obrony organizmu przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Układ ten może reagować zbyt wolno lub niewystarczająco silnie – wtedy mamy do czynienia z deficytem odporności. Może jednak zdarzyć się, że zamiast rozpoznawać i niszczyć obce cząsteczki i patogeny, komórki odpornościowe będą atakowały inne komórki i tkanki organizmu – w takiej sytuacji mówimy o chorobach autoimmunologicznych, czyli chorobach z autoagresji.
Przyczyny chorób autoimmunologicznych są zazwyczaj bardzo złożone i nie da się wyróżnić jednego czynnika ryzyka. Znaczenie mogą mieć predyspozycje genetyczne, przebyte infekcje wirusowe lub bakteryjne, narażenie na zanieczyszczenie środowiska, stres, dieta, stosowane leki. Warto również zwrócić uwagę, że na choroby autoimmunologiczne znacznie częściej chorują kobiety.
Choroby z autoagresji są bardzo zróżnicowaną grupą chorób. Poszczególne choroby mogą atakować konkretny narząd lub cały organizm, a objawy im towarzyszące, choć bardzo dokuczliwe, mogą być niespecyficzne.
Przykłady chorób autoimmunologicznych to:choroba Hashimoto, choroba Gravesa-Basedowa,cukrzyca typu I, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, celiakia, łuszczyca, toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa, miastenia, stwardnienie rozsiane.
Oprócz szeregu mniej lub bardziej zaawansowanych specjalistycznie badań na drodze do postawienia rozpoznania (m.in. morfologii krwi, badań obrazowych), w diagnostyce chorób autoimmunologicznych kluczowe jest oznaczanie specyficznych dla danej choroby lub grupy chorób przeciwciał. Wykrycie takich przeciwciał w odpowiednio wysokich stężeniach świadczy o toczącym się procesie autoagresji.
Chorób autoimmunologicznych nie da się całkowicie wyleczyć, można jedynie odpowiednio kontrolować ich objawy, zapobiegać skutkom i modulować działanie układu odpornościowego, tak aby zwiększyć komfort i długość życia chorych.
Przeczytaj również: Cukrzyca typu 1, Czy każdy powinien stosować dietę bezglutenową?, Dieta tarczycowa, czyli o żywieniu w chorobach tarczycy, Funkcje i choroby tarczycy
Źródło:
Jakóbisiak, Marek, et al. Immunologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2020.
Szczeklik, Andrzej, and Piotr Gajewski. Interna Szczeklika 2020. Medycyna Praktyczna, 2020.
