Helciobacter pylori – czy każdy jest zarażony?
Co to jest Helicobacter pylori?
Helicobacter pylori to bakteria, która kolonizuje dalszą część żołądka – odźwiernik, ale może również zasiedlać cały żołądek lub inne narządy. Patogen ten jest szczególnie przystosowany do funkcjonowania w niekorzystnym, kwaśnym środowisku żołądka. Jej spiralny kształt oraz witki, umożliwiające czynny ruch, prawdopodobnie ułatwiają przenikanie bakterii w głąb błony śluzowej narządu. Bakteria penetruje przez ochronny śluz pokrywający ściany żołądka, chroniąc się w ten sposób przed działaniem kwasu solnego. Helicobacter pylori produkuje enzym ureazę, która rozkłada mocznik do dwutlenku węgla i amoniaku. Amoniak alkalizuje kwaśne środowisko żołądka i zwiększa pH.
Jak dochodzi do zakażenia Helicobacter pylori i jakie są jego objawy?
Zakażenie H. pylori następuje drogą pokarmową – zazwyczaj w grupie domowników – często już w okresie dzieciństwa. Szacuje się, że w Polsce nawet 80% dorosłej populacji jest zakażona tą bakterią, jednak większość przypadków jest bezobjawowa. Dolegliwości spowodowane zakażeniem H. pylori są typowymi dla choroby wrzodowej – ból w nadbrzuszu, pieczenie, zgaga, odbijanie, nudności, wymioty.
Jakie choroby powoduje Helicobacter pylori?
Zakażenie H. pylori może wywoływać miejscowy odczyn zapalny oraz uszkadzać komórki nabłonka. Potencjalne konsekwencje tych zmian to przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka lub choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. Zakażenie H. pylori jest związane z prawie dwukrotnie większym ryzykiem raka żołądka oraz częstszym występowaniem chłoniaka typu MALT.
Jak się diagnozuje zakażenie Helicobacter pylori?
Istnieje kilka metod wykrywania zakażenia H. pylori.
Badaniem inwazyjnym jest gastroskopia, w trakcie której lekarz ogląda dokładnie wnętrze przełyku i żołądka oraz pobiera wycinki błony śluzowej żołądka do badania histopatologicznego. Pobrany materiał jest umieszczany w towarzystwie mocznika – jeśli obserwuje się zmianę pH na zasadowe, to świadczy to o obecności zakażenia.
Oddechowy test ureazowy, to badanie, w którym pacjent przyjmuje doustnie znakowany radioaktywnym izotopem węgla mocznik. Ponieważ ureaza wytwarzana przez H. pylori rozkłada mocznik do amoniaku i dwutlenku węgla, po 30 minutach oznacza się zawartość znakowanego izotopu w wydychanym przez pacjenta dwutlenku węgla.
Najprostszymi metodami diagnostycznymi zakażenia są badania serologiczne – wykrywanie antygenu bakterii w kale lub oznaczanie przeciwciał klasy IgG przeciw H. pylori w surowicy krwi.
Jak wygląda leczenie zakażenia Helicobacter pylori?
Po stwierdzeniu objawowego zakażenia H. pylori lekarz wdroży leczenie eradykacyjne, którego celem jest całkowita eliminacja kolonizujących żołądek bakterii. Stosowane leki to antybiotyki oraz preparaty hamujące wydzielanie kwasu solnego. Terapia trwa zazwyczaj dwa tygodnie, po których lekarz prowadzący ocenia efektywność eradykacji.
Źródła:
Heczko, Piotr Bogumił, et al. Mikrobiologia Lekarska. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019.
Kopiński, Piotr. “Helicobacter Pylori.” Medycyna Praktyczna, 2017, www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/zoladek/134806,helicobacter-pylori.
