Dlaczego powinniśmy szczepić się co roku na grypę? Kto powinien się zaszczepić?
Zastanawialiście się kiedyś dlaczego na większość chorób wirusowych np. odra, polio, WZW B, szczepimy się 3 razy, a na niektóre tylko 2 razy?
Dlaczego szczepienie na grypę wymaga corocznego powtarzania?
Otóż jest to spowodowane wyjątkową zdolnością wirusa grypy do zmian w swojej strukturze.
Odpowiedzialne są za to 2 mechanizmy: skok antygenowy i przesunięcie antygenowe.
Wirus grypy jest skuteczny w zakażaniu naszych komórek dzięki swoim unikalnym białkom. Są to hemaglutynina (H) i neuraminidaza (N). Hemaglutynina umożliwia wirusowi przyłączenie się do powierzchni infekowanej komórki. Neuraminidaza z kolei pozwala na przechodzenie przez błonę komórkową. Wirus wykorzystuje neuraminidazę przy wnikaniu do komórki ludzkiej przez błonę oraz przy opuszczaniu zniszczonej komórki gospodarza.
Skok antygenowy zachodzi przy jednoczesnym zakażeniu komórki gospodarza przez dwa różne wirusy. Wirusy „mieszają się wzajemnie”, powstaje w wyniku tego odrębny szczep wirusa o znacznych zmianach cząsteczek H (Hemaglutynina) i N (Neuraminidaza). Przeciwko takim szczepom wirusów grypy organizm nie ma wytworzonej uprzednio odporności, stąd często są one przyczyną epidemii lub pandemii.
Przesunięcie antygenowe polega na losowych, spontanicznych mutacjach występujących podczas produkcji białek wirusa w komórce człowieka: hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N).
Wirus grypy ciągle się zmienia, mutuje. Szczepionki z poprzednich sezonów nie zapewniają nam dostatecznej odporności gdyż dzisiejszy wirus najprawdopodobniej jest już zupełnie inny. Z tego powodu producenci szczepionek co roku uaktualniają garnitur szczepionkowy o takie szczepy grypy, które były najbardziej rozpowszechnione w poprzednim sezonie zachorowań.
Czy oznacza to, że szczepionki chronią jedynie przed zeszłorocznymi wirusami grypy?
Nie. Pomimo wielu różnic wirusy/antygeny zawarte w szczepionkach mogą być bardzo podobne do tych, które będą zakażać nas w aktualnym sezonie grypowym. Po zaszczepieniu nasz układ immunologiczny „uczy się” i „trenuje” jak walczyć z zeszłorocznymi szczepami wirusa. Dzięki temu, na zasadzie podobieństwa ( w zakresie białek H i N) organizm może skuteczniej walczyć z wirusem, nie dopuścić do rozwoju infekcji lub przejść ją znacznie łagodniej.
Kto powinien zaszczepić się na grypę w pierwszej kolejności?
- Osoby 65+
- Osoby z chorobami współistniejącymi – cukrzyca, choroba niedokrwienna serca
- Kobiety planujące zajście w ciążę lub będące w ciąży
- Pensjonariusze domów spokojnej starości
- Osoby pracujące w ochronie zdrowia – pielęgniarki, lekarze i pozostały personel
- Osoby pracujące z dziećmi i osobami starszymi
Zobacz również:
Szczepienie na grypę. 5 powodów dlaczego warto się zaszczepić!
Dlaczego powinniśmy szczepić się co roku na grypę. Kto powinien się zaszczepić?
Źródło:
Heczko, Piotr Bogumił, et al. Mikrobiologia Lekarska. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019.
