Kamica pęcherzyka żółciowego
Kamica pęcherzyka żółciowego (inaczej kamica żółciowa) to obecność złogów w pęcherzyku żółciowym. Kamienie żółciowe są zazwyczaj zbudowane z barwników żółciowych, cholesterolu, białek i jonów (np. wapniowych). W prawidłowych warunkach substancje te są usuwane wraz z żółcią do przewodu pokarmowego, jednak przy zbyt dużym zagęszczeniu żółci mogą wytrącać się w pęcherzyku i drogach żółciowych.
Jakie czynniki predysponują do rozwoju kamicy żółciowej?
– wiek
– płeć żeńska (4-5 razy częściej!) i liczne ciąże
– otyłość
– cukrzyca
– hipertriglicerydemia
– predyspozycje genetyczne
– niektóre leki
– przebyte operacje przewodu pokarmowego (np. resekcja żołądka)
– mukowiscydoza
– przewlekłe infekcje dróg żółciowych
– głodzenie się i/lub bardzo szybki spadek masy ciała
W patogenezie kamicy pęcherzyka żółciowego, w której przeważają kamienie cholesterolowe istotnym czynnikiem ryzyka jest styl życia. Szacuje się, że kamica występuje nawet u 20% populacji Europy Zachodniej. Przyczynia się do tego rosnąca liczba osób otyłych, cierpiących na cukrzycę i/lub zaburzenia gospodarki lipidowej. Nie bez znaczenia jest również duży odsetek mieszkańców w wieku podeszłym, ponieważ kamica występuje znacznie częściej u osób po 60 roku życia.
Objawy
Kamica żółciowa przez wiele lat może mieć przebieg zupełnie bezobjawowy lub jedynie z niecharakterystycznymi, słabo nasilonymi dolegliwościami. Najczęstszą manifestacją kamicy jest kolka żółciowa, która objawia się jako nagły i silny ból w okolicy nadbrzusza, często promieniujący, któremu mogą towarzyszyć nudności a nawet wymioty. Ból pojawia się najczęściej po obfitym posiłku i trwa od kilkunastu minut do kilku godzin.
Kolka żółciowa jest wywoływana przemieszczeniem się złogu z pęcherzyka żółciowego do dróg żółciowych. Jeżeli złóg nie cofnie się samoistnie do pęcherzyka żółciowego, mogą wystąpić powikłania kolki, np. w postaci ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego, z towarzyszącą gorączką i dreszczami. W takim przypadku należy niezwłocznie udać się do lekarza.
Jeżeli epizody kolki nerkowej występowały już w przeszłości i ustępowały samoistnie lub nasilenie objawów jest niewielkie można zastosować leki bez recepty, o działaniu rozkurczowym i przeciwbólowym.
Diagnostyka i leczenie
Podstawą rozpoznania kamicy żółciowej są badania obrazowe, głównie USG jamy brzusznej, a w przypadku wątpliwości diagnostycznych – tomografia komputerowa jamy brzusznej.
Jedyną metoda, która pozwala na całkowite wyleczenie jest chirurgiczne usunięcie pęcherzyka żółciowego.
Ponieważ przyczyny rozwoju kamicy są zazwyczaj złożone, trudno jest przewidzieć u kogo wystąpi choroba. Ryzyko powstania złogów żółciowych może skutecznie modyfikować zdrowa, niskotłuszczowa dieta, w tym rezygnacja ze smażonych i pieczonych potraw. Znaczenie ma również regularna kontrola parametrów gospodarki lipidowej i węglowodanowej – badanie lipidogramu oraz stężenia glukozy na czczo.
Przeczytaj również:
Lipidogram
Cukrzyca typu II – przebieg choroby
Źródło:
Małecka-Panas, Ewa, and Piotr Daniel. “Kamica Żółciowa.” Medycyna Praktyczna, 2014, www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/pecherzyk/50809,kamica-zolciowa.
Szczeklik, Andrzej, and Piotr Gajewski. Interna Szczeklika 2020. Medycyna Praktyczna, 2020.
