WITAMINA D: niedobór, a insulinooporność i cukrzyca
WITAMINA D: niedobór, a insulinooporność i cukrzyca
Liczne badania naukowe donoszą, że utrzymanie właściwej homeostazy witaminy D i wapnia może mieć duże znaczenie w zapobieganiu insulinooporności i cukrzycy.
Już w latach 80-tych wykazano związek między poziomem witaminy D i niewrażliwością tkanek na insulinę (insulinoopornością). Przeprowadzone dotąd badania pozwoliły na wysnucie wniosku, że wpływ witaminy D na ryzyko wystąpienia insulinooporności i cukrzycy może być dwojaki.
Przede wszystkim jej niedobór zaburza funkcjonowanie komórek β wysp trzustkowych oraz wydzielanie insuliny, sprzyjając wystąpieniu cukrzycy typu 2. Niedobór witaminy D może też prowadzić do wzrostu stężenia prozapalnych cytokin odpowiedzialnych za niszczenie komórek β, czego konsekwencją jest cukrzyca typu 1. Bezpośredni wkład witaminy D w rozwój lub prewencję cukrzycy związany jest z obecnością receptorów dla witaminy D (VDR – vitamin D receptor) w komórkach β. Aktywna forma witaminy – 1,25(OH)2D (kalcytriol) – wiążąc się z jej receptorami stymuluje komórki trzustki do wydzielania insuliny. Ponadto, przy niedoborach 1,25(OH)2D (kalcytriolu), niski poziom wapnia prowadzi do wzrostu poziomu parathromonu (PTH), który zwiększając pulę wewnątrzkomórkową tego jonu hamuje działanie transportera glukozy – GLUT4 i wychwyt komórkowy glukozy do komórek mięśniowych. Dodatkowo, deficyt witaminy D przyczynia się do zwiększenia proliferacji limfocytów oraz syntezy prozapalnych cytokin, co może wywołać lub nasilać rozwój cukrzycy typu 2.
Łącznie, utrata funkcji immunomodulującej witaminy D oraz zaburzenia w syntezie i wydzielaniu insuliny tłumaczą większe ryzyko cukrzycy u osób z niedoborem witaminy D.
Zobacz również: wpływ witaminy D na ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej, na układ mięśniowy, układ kostny, układ krążenia.
Źródło:
Głowacki, Łukasz. “Szlakami Witaminy D.” Biotechnologia.pl, 2016, biotechnologia.pl/biotechnologia/szlakami-witaminy-d,16534.
Przygoda, Beata. “Witamina D.” Medycyna Praktyczna, 2016, www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62906,witamina-d.
